Vaak, nog veel te vaak, komen mensen bij mij en vertellen mij op mijn verzoek hun eetpatroon. En te vaak zie ik nog altijd diezelfde erg grote fout: mensen die hun ontbijt overslaan om wat voor reden dan ook. Ik heb over de jaren al enorm veel redenen voorbij horen komen. Ik kan er een top 5 van maken waarbij “om af te vallen/calorieën te besparen” al jaren onberoerd de eerste positie inneemt. Maar de laatste tijd wordt deze positie flink bedreigd en zelfs gedeeld. Als tweede grote reden is daar “geen tijd” bij gekomen. Dit is ook een verschijnsel van de laatste jaren. Mensen hebben het op hun manier altijd druk druk druk.
Ik heb er vaak een flinke kluif aan om mensen duidelijk te maken hoe ontzettend belangrijk het juist is om te ontbijten. Wat het ontbijt wordt, zwaar onterecht, vreselijk onderschat.
Nog erg veel mensen denken dat de avondmaaltijd de belangrijkste maaltijd is van de dag. Dit stamt nog uit de jaren ‘50/’60 waar dit inderdaad ook best gold. We werkten met zijn allen ook hard maar vooral ook lichamelijk. Er waren toen nog geen super-de-luxe machines en apparaten die al het werk voor ons deden. Ook was het computer tijdperk nog lang niet in zicht. Alles moest handmatig, lopend en als mensen het wat rijker hadden, met een fiets of auto. Dit alles koste uiteraard erg veel energie. En die energie moest weer aangevuld worden na de zware arbeid. In die periode ontstonden ook de heerlijke stamppotten, waarvan we nu nog steeds mogen genieten. Zware kost!
Anno 2012 gaat alles inmiddels erg anders. Alles gaat sneller, automatischer en we leven vooral in een 24-uurs economie. We werken langer, maken langere dagen en beginnen vroeger. Ook onze energiebehoeften hebben een aardverschuiving doorgemaakt sinds we verwend worden met de meest luxe apparaten. We behoeven eigenlijk niet erg veel energie meer te behalen zoals vroeger.
Daarnaast, naast het feit dus dat we tegenwoordig veel minder lichamelijke inspanning hoeven te verlenen, is het ook nog eens zo dat we ook erg anders zijn gaan eten. Waar alles vroeger simpel, vers, onbewerkt en onbespoten was, is alles nu bewerkt, volgespoten met bestrijdingsmiddelen en volgestopt met chemische hulpmiddelen. Dit maakt werelden van verschil tussen eten anno jaren ‘50 en eten anno 2012.
Maar even over dat ontbijt. Laat het voor eens en altijd duidelijk zijn: het is DE BELANGRIJKSTE MAALTIJD VAN DE DAG! En wel om zeer uiteenlopende redenen. Uiteraard hebben we na een nacht zeker gemiddeld 7 – 8 uur niets gegeten en gedronken en vraagt ons lichaam wel na zoveel uren “droogstand” weer wat energie. Ook is het van groot belang uiteraard wat we ‘s morgens eten. Het meest ideale ontbijt is verse gestoomde groenten. Ik snap dat er bij velen nu een paar wenkbrauwen omhoog gaan en ook soms even vies hun neus ophalen, het idee alleen al! Maar toch is dit echt het beste wat je je lijf kan bieden. In Amerika is het overigens al de gewoonste zaak van de wereld geworden, verse gestoomde broccoli staat daar erg veel op de ontbijttafel. En voor het eerst in jaren ben ik het hier eens helemaal mee eens.
Verse gestoomde groenten, inderdaad vooral broccoli, zitten barstensvol essentiële voedingsstoffen en vullen de maag waardoor we voorlopig de eerste uren na zo’n groente ontbijt geen honger meer hebben. Wat weer erg gunstig is om niet te gaan snacken en snaaien halverwege de morgen. Niet ontbijten om af te vallen/calorieën te besparen is ook zo’n fabel dat ik erg vaak moet ontzenuwen. Want het tegendeel is waar: uiteindelijk kom je alleen maar aan als je nooit ontbijt. Onze spijsvertering is op het moment dat we zijn opgestaan op zijn best en verbruikt daarom het maximale. Eten we dus verstandige energie zoals dus bijvoorbeeld die gestoomde groente maar ook bijvoorbeeld een kom magere yoghurt met zelfgemaakte muesli en rozijnen, of twee zuurdesem of volkoren boterhammen met wat roomboter (ja, echt we mogen heus roomboter!) en wat pure vruchtenspread of appelspread, al deze gezonde energie leveranciers zorgen ervoor dat we ons gedurende de dag fit en sterk voelen.
Het blijft vervelend en jammer vooral dat we met zijn allen nog teveel gebrand zijn op calorie-aantallen in onze voeding terwijl we juist op heel andere dingen moeten letten. In eerdere columns heb ik mij uiteraard ook al uitgelaten over de vele chemische hulpstoffen in ons huidige voedselaanbod. Gelukkig is biologisch en duurzaam en natuurlijk vreselijk in opkomst en erg veel terrein ook aan het winnen in voedingsland. We kunnen dus tegenwoordig ook best weer kiezen voor bewuster en gezonder. Alleen moet je wel even weten wat.
Zijn hoofdmaaltijden als een lunch en dus die avondmaaltijd dan niet echt belangrijk? Nee, natuurlijk niet, ook deze hoofdmaaltijden zijn erg belangrijk. Maar we hebben helaas nog steeds de volgorde van belangrijkheid in deze drie hoofdmaaltijden verkeerd staan. Die stammen nog uit de jaren ‘50. Lunchen doen we met het bekende bammetje met kaas en worst. En dan ‘s avonds een warme prak. Dit zou juist omgedraaid moeten worden, ‘s middags warm eten en ‘s avonds nog een lichte broodmaaltijd. Dit gebeurt trouwens al jarenlang ook in ziekenhuizen, en dat is niet voor niets.
Maar vooral: sla nooit, maar dan ook echt NOOIT een ontbijt over. En eet verstandige zaken als groente en fruit (vers) en volkoren brood en muesli met granen en zaden en noten. Dit is het beste dat je voor je lichaam kunt doen. “…Maar ik heb ‘s morgens nooit honger!”…”…Ik krijg ‘s morgens echt niets weg hoor!”. Helaas hoor ik deze zinnen ook veel. Maar u heeft zich ook aangewend halverwege de morgen een lekkere gevulde koek te verorberen, toch? Of een plak ontbijtkoek? (let wel: per plakje ontbijtkoek 4 suikerklontjes) met een laag boter? Dat koekje bij de koffie/thee? Precies, het is een kwestie van aanleren/aanwennen. En niet na een week alweer blaten dat het echt niet gaat. Geef het tijd. Gelukkig komt het dan ook altijd goed met mensen die het advies opvolgen.
Ik bejubel het ontbijt. Ik ben erg blij dat er de laatste tijd echt ook best goede aandacht aan wordt besteed. Er zijn leuke campagnes om vooral schoolgaande kinderen/jeugd aan het ontbijt te krijgen in plaats van een Mars of Snicker. Er zijn erg goede onderzoeken gedaan waaruit steeds weer blijkt dat een ontbijt echt essentieel en zo ontzettend belangrijk is. Voor vrijwel alles wat ons gaande houdt: ons brein, lichaam en organen. Zo, en nu ga ik even lekker een ontbijt maken…
